Beroep
Zie video Adolescentenportret:
Beroep 1 'Lesgeven in het voortgezet onderwijs/beroepsonderwijs'
Tijdens het vak Beroep 1 heb ik mij op een diepgaande manier kunnen verdiepen in het beroep van docent binnen het voortgezet onderwijs (VO) en middelbaar beroepsonderwijs (MBO). Dit vak bood mij de mogelijkheid om theoretische kennis te koppelen aan mijn praktijkervaring als docent Spaans en mijn persoonlijke ontwikkeling als toekomstig tweedegraads leraar verder vorm te geven.
Gedurende dit vak heb ik een brede basis gelegd voor mijn verdere ontwikkeling als docent. Ik heb geleerd wat het begrip leren inhoudt en welke processen daaraan ten grondslag liggen. Leren is niet slechts het overbrengen van kennis, maar een mentaal en sociaal proces waarbij gedragsverandering ontstaat. Ik heb me verdiept in vier manieren waarop mensen leren: via directe ervaring, sociale interactie, reflectie en het verwerken van theorie. Deze inzichten hebben mij geholpen mijn lessen bewuster vorm te geven.
Een belangrijk model dat ik heb leren toepassen is het OBIT-model. Ik heb geleerd hoe ik kennis op verschillende niveaus kan overbrengen:
Onthouden (reproduceren van informatie),
Begrijpen (actieve verwerking en inzicht),
Integreren (koppeling met bestaande kennis),
Toepassen (gebruik in nieuwe contexten).
Door dit model toe te passen, zorg ik ervoor dat mijn studenten niet alleen kennis opdoen, maar deze ook echt begrijpen, vasthouden en kunnen gebruiken in het dagelijks leven en binnen professionele contexten.
Daarnaast heb ik geleerd hoe ik SMART leerdoelen formuleer. Dit hielp mij om mijn lessen helder, doelgericht en meetbaar te maken. Ook heb ik kennis opgedaan over het Nederlandse onderwijssysteem, en over de overeenkomsten en verschillen tussen het VO en MBO, met bijzondere aandacht voor de rol van de docent in beide settings.
Ik ben mij bewust geworden van de zes rollen van de docent (gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter en coach). Deze rollen geven mij houvast bij het voorbereiden en uitvoeren van mijn lessen. Vooral de rollen van pedagoog en didacticus spreken mij aan, omdat ik merk dat ik daar het meeste van mezelf in kwijt kan: in het creëren van een veilige leeromgeving en het inspireren van studenten om actief met de leerstof aan de slag te gaan.
De les die ik heb gegeven
Als onderdeel van dit vak heb ik een miniles verzorgd aan laatstejaars MBO 4-studenten Spaans (niveau A2). Mijn les had als onderwerp: de drie belangrijkste grammaticale tijden in het Spaans (el presente de indicativo, el pretérito perfecto en el futuro). Mijn doel was dat studenten deze tijden konden herkennen, begrijpen en uiteindelijk in een kort gesprek konden toepassen.
Ik heb ervoor gekozen om activerende werkvormen te gebruiken. Zo heb ik gebruikgemaakt van afbeeldingen met werkwoorden als visueel hulpmiddel, en een gespreksopdracht in tweetallen, waarbij studenten leerden praten over het heden, verleden en de toekomst. Ik wilde de les levendig, toegankelijk en praktisch houden, met oog voor visuele ondersteuning, interactie en directe toepassing.
De les werd goed ontvangen. Studenten waren gemotiveerd, deden actief mee en durfden vragen te stellen. Ik merkte dat zij het prettig vonden om met visuele materialen te werken en dat dit hun begrip van de grammaticale tijden versterkte.
Reflectie op mijn les
Deze miniles was voor mij een persoonlijke en professionele uitdaging. Ik had slechts vijftien minuten de tijd om een onderwerp uit te leggen dat ik normaal in een les van vijftig minuten behandel. Dit vroeg om heldere keuzes, een strakke structuur en een scherpe focus. Ondanks de tijdsdruk ben ik erin geslaagd om mijn doelen grotendeels te behalen.
Ik heb geprobeerd om tijdens de les alle zes de rollen van de docent te vervullen:
Als gastheer begroette ik mijn studenten persoonlijk en vriendelijk.
Als presentator introduceerde ik het lesdoel en de opbouw.
Als didacticus legde ik de grammaticale tijden helder uit met voorbeelden.
Als pedagoog creëerde ik een veilige sfeer waarin fouten maken mocht en vragen welkom waren.
Als coach observeerde ik waar studenten ondersteuning nodig hadden.
Als afsluiter rondde ik de les af met een korte evaluatie en checkte of het doel bereikt was.
Toch zag ik ook punten voor verbetering. Door tijdgebrek sprak ik soms te snel en had ik niet voldoende tijd om de laatste activiteit goed af te ronden. Ook had ik het gevoel dat de afronding van de les sterker had gekund, met meer ruimte voor reflectie of een korte herhaling.
Via het DOT- en HIMAG-formulier kreeg ik waardevolle feedback van mijn medestudenten en mijn docent. Ze gaven aan dat mijn uitleg duidelijk was en dat ik zichtbaar plezier had in het lesgeven. Tegelijkertijd wezen ze mij op het belang van een rustige ademhaling, een rustiger spreektempo en een betere tijdsindeling. Dit neem ik zeker mee naar volgende lessen.
Wat neem ik mee?
Door dit vak heb ik mijn visie op het leraarschap kunnen verdiepen. Ik heb meer inzicht gekregen in didactiek, pedagogiek en onderwijsstructuren. Ook heb ik kritisch naar mijn eigen lespraktijk gekeken. Deze mini les heeft mij geholpen om bewust keuzes te maken, feedback te ontvangen en mijn aanpak te verbeteren.
Ik heb geleerd dat lesgeven meer is dan kennis overdragen. Het vraagt om voorbereiding, structuur, aandacht voor de leerling en voortdurende reflectie. Wat ik het mooiste vind aan het vak van docent, is dat ik niet alleen geef, maar ook leer van mijn studenten. Lesgeven is voor mij een vorm van wederkerigheid: geven en ontvangen, begeleiden en groeien – samen.
Ik kijk uit naar mijn verdere ontwikkeling als docent Spaans in het Nederlandse onderwijs en voel me dankzij dit vak beter voorbereid op de praktijk en de uitdagingen die daarbij horen.
Beroep 3
a. Leerprocessen
b. Onderwijs ontwerpen
Tijdens het vak Beroep 3A kreeg ik de opdracht om zelfstandig een onderwijsactiviteit te ontwerpen, uit te voeren én te evalueren. Deze opdracht bood mij de kans om de theorie uit eerdere modules en lessen toe te passen in de praktijk, met als doel mijn didactisch en pedagogisch handelen te verdiepen.
Het ontwerpen van een onderwijsactiviteit vroeg om een bewuste keuze voor inhoud, werkvormen, leerdoelen, differentiatie en evaluatie. Ik wilde een les ontwerpen die aansluit bij de belevingswereld en het niveau van mijn leerlingen, en tegelijkertijd mijn eigen rol als docent verder ontwikkelen.
Door deze opdracht heb ik geleerd hoe belangrijk een goede lesvoorbereiding is. Ik begon met het formuleren van SMART-leerdoelen en koos bewust voor lesinhoud die paste bij het niveau van mijn leerlingen Spaans in leerjaar 3 van het vmbo.
Ik heb geleerd om het OBIT-model in te zetten bij het ontwerpen van mijn les:
Onthouden: de leerlingen herkennen Spaanse vervoegingen.
Begrijpen: ze begrijpen de verschillen tussen werkwoordstijden.
Integreren: ze koppelen nieuwe kennis aan wat ze al weten.
Toepassen: ze gebruiken de vormen in gesprekken en schrijfopdrachten.
Ook heb ik ervaren hoe belangrijk het is om activerende werkvormen te gebruiken. Ik maakte gebruik van visueel materiaal, interactieve quizzen (zoals Kahoot), en werkvormen in duo's om spreekvaardigheid te oefenen. Dit verhoogde de betrokkenheid en motivatie.
Ik kreeg meer inzicht in de noodzaak van differentiatie. Niet alle leerlingen leren op dezelfde manier of in hetzelfde tempo. Door verschillende werkvormen aan te bieden en ondersteuning op maat te geven, kon ik beter aansluiten op individuele behoeften.
Tot slot leerde ik kritisch terugkijken op mijn eigen handelen. Wat werkte goed? Wat kan beter? Het evalueren van de les en de feedback van mijn begeleider en studenten waren hierin waardevol.
De uitvoering van de les
De les die ik ontwierp en uitvoerde stond in het teken van het leren gebruiken van Spaanse werkwoordstijden in context. Leerlingen werkten toe naar een korte dialoog in tweetallen, waarin zij de tijden presente, perfecto en futuro toepasten.
Ik begon de les met een korte herhaling, gevolgd door een klassikale uitleg en voorbeelden. Daarna gingen de leerlingen aan de slag in duo's en sloten we af met een gezamenlijke terugblik. Gedurende de les observeerde ik, gaf ik gerichte feedback, en stelde ik aanvullende vragen om het denken van leerlingen te activeren.
De sfeer was positief, en ik merkte dat leerlingen actief en enthousiast deelnamen. Sommige leerlingen vroegen om extra uitleg – iets waar ik bewust ruimte voor maakte.
Reflectie op mijn ontwikkeling
Ik kijk met trots terug op de les. Ik voelde mij zeker voor de klas, had een duidelijk plan en kon flexibel omgaan met wat er gebeurde. De structuur van de les zat goed in elkaar, en ik wist mijn uitleg aan te passen aan de reacties van de groep.
Wat ik sterk vond aan mijn aanpak:
Heldere uitleg en visuele ondersteuning.
Aandacht voor activerend leren.
Een veilige sfeer waarin fouten maken mocht.
Wat ik verder wil ontwikkelen:
Tijdsplanning: ik had iets meer tijd moeten uittrekken voor de afsluiting.
Feedback op individueel niveau: ik wil nog beter inspelen op individuele leerbehoeften.
Meer formatieve evaluatie integreren tijdens de les.
Versterkte rol(len) als docent
Tijdens deze opdracht heb ik verschillende rollen van de leraar kunnen versterken, met name de rol van:
Didacticus: Ik ontwierp een goed opgebouwde les, passend bij het niveau van de leerlingen. Mijn uitleg, opdrachten en leerdoelen waren goed op elkaar afgestemd.
Coach: Ik begeleidde leerlingen individueel tijdens de opdrachten en stimuleerde hun zelfvertrouwen.
Afsluiter: Hoewel ik de les afrondde met een terugblik, realiseer ik me dat ik nog bewuster afsluitende reflectievragen kan inzetten om de leeropbrengst te vergroten.
Door deze les ben ik bewuster geworden van hoe ik deze rollen inzet en wil ik in mijn verdere lessen meer balans aanbrengen tussen uitleg, zelfstandige verwerking en reflectie.
Deze opdracht heeft mij veel vertrouwen gegeven in mijn rol als docent. Ik heb ervaren dat ik in staat ben om een volledige les te ontwerpen en uit te voeren waarin leerlingen actief en met plezier leren. De voorbereiding, de uitvoering én de evaluatie vormen samen een krachtig leerproces.
Ik neem mee dat goede lessen ontstaan vanuit duidelijke leerdoelen, kennis van de doelgroep, afwisseling in werkvormen en een reflectieve houding van de docent. Door deze ervaring voel ik mij beter voorbereid op het zelfstandig lesgeven.
Conclusie
Het vak Beroep 3A heeft mij de kans gegeven om mijn didactische vaardigheden verder te ontwikkelen en zelfstandig verantwoordelijkheid te nemen voor een lesactiviteit. Ik heb geleerd om planmatig te werk te gaan, didactische keuzes te onderbouwen en in te spelen op de behoeften van mijn leerlingen.
Ik heb ervaren dat het ontwerpen en uitvoeren van een goede les vraagt om voorbereiding, flexibiliteit, en een scherp observatievermogen. Ik voel mij gesterkt in mijn professionele ontwikkeling en gemotiveerd om mijn rol als leraar Spaans met nog meer diepgang en vertrouwen te vervullen.
Bewijsstukken:
video: Beroep 4: De leraar als pedagoog
Video Beroep 2: Gespreksverlag.
Beroep 2
a. Gespreksverslag
b. Adolescentenportret
Beroep 2a - Gesprelsverslag
Tijdens het vak Beroep 2a (zie video) gespreksverslag stond het voeren van een professioneel gesprek met een leerling centraal. Dit vak heeft mij geholpen om mijn rol als pedagoog verder te ontwikkelen. Ik heb geleerd hoe ik als docent betekenisvolle leerlinggesprekken kan voeren waarin ik oog heb voor zowel het welbevinden als de leerontwikkeling van de leerling. Het gesprek dat ik gevoerd heb met een leerling vormt de kern van deze reflectie.
Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om als docent luistervaardig, empathisch en analytisch te zijn tijdens een gesprek met een leerling. Door middel van de gesprekstraining en het geleerde theoretisch kader heb ik geoefend met gespreksvoeringstechnieken zoals:
Open vragen stellen
Samenvatten
Doorvragen
Spiegelen
Een veilige sfeer creëren
Ook heb ik geleerd om gesprekken doelgericht te voeren: met een duidelijke start, middenstuk en afsluiting, en met een specifiek doel voor ogen. Ik heb daarnaast meer inzicht gekregen in het belang van het kennen van de achtergrond, situatie en behoeften van de leerling, zonder daar direct over te oordelen.
Het gevoerde leerlinggesprek
Voor deze opdracht heb ik een gesprek gevoerd met een leerling uit klas 2 VMBO basis/kader, met Spaans als keuzevak. In overleg met de mentor heb ik gekozen voor een leerling die zichtbaar worstelde met motivatie en aanwezigheid. De leerling was vaak afwezig en toonde weinig betrokkenheid tijdens de lessen. Mijn doel was om via het gesprek meer zicht te krijgen op zijn situatie en hem tegelijkertijd te motiveren tot positieve gedragsverandering.
Tijdens het gesprek merkte ik dat het belangrijk was om eerst vertrouwen op te bouwen. Ik stelde open vragen over zijn interesses, thuissituatie en beleving van school. Naarmate het gesprek vorderde, kwam er meer openheid. De leerling gaf aan dat hij moeite heeft met structuur en thuis weinig ondersteuning ervaart. Hij voelde zich niet altijd gehoord op school.
Ik heb geprobeerd begrip te tonen, maar ook voorzichtig samen met hem naar oplossingen te zoeken. We spraken af dat hij kleine stappen zou zetten, zoals vaker op tijd komen en gerichter deelnemen aan de les. Ik heb hem ook aangeraden om in gesprek te gaan met zijn mentor over bredere ondersteuning.
Reflectie op het gesprek
Ik kijk overwegend positief terug op dit gesprek. Ik heb ervaren dat ik in staat ben om op een rustige, betrokken en respectvolle manier contact te maken met een leerling. Mijn kracht lag in het creëren van een open sfeer en het actief luisteren. De leerling voelde zich gehoord en gaf dat ook aan. Ik vond het prettig om te merken dat het gesprek écht iets in beweging bracht, hoe klein ook.
Tegelijkertijd zie ik ook ontwikkelpunten. Ik had beter kunnen samenvatten tijdens het gesprek om te checken of ik zijn beleving goed begreep. Ook had ik explicieter kunnen doorvragen naar zijn motivatie in de les Spaans, zodat ik daar gerichter op had kunnen aansluiten.
Ik realiseer me hoe belangrijk het is dat ik als docent niet alleen kennis overbreng, maar ook beschikbaar ben voor de leerling als mens. Het gesprek maakte mij bewust van mijn verantwoordelijkheid om signalen op te vangen en daar professioneel op te reageren.
Wat neem ik mee?
Deze ervaring heeft mij geleerd hoe krachtig een goed gesprek kan zijn. Door oprecht te luisteren, verbinding te maken en kleine stappen concreet te benoemen, kan ik als docent veel betekenen voor een leerling. Ik heb gezien dat empathie en structuur hand in hand kunnen gaan. Ik neem mee dat een gesprek niet altijd direct resultaat hoeft op te leveren, maar wel een begin kan zijn van verandering of vertrouwen.
Ik zie nu duidelijker hoe ik mijn pedagogische rol kan versterken en hoe ik met kleine gebaren een veilige leeromgeving kan ondersteunen. Deze inzichten neem ik mee in mijn verdere loopbaan.
Conclusie
Het vak Beroep 2 heeft mij doen inzien hoe essentieel de pedagogische dimensie is van het leraarschap. Door het voeren van een leerlinggesprek heb ik ervaren hoe belangrijk het is om aandacht te hebben voor het verhaal achter het gedrag van een leerling. Ik heb geleerd hoe ik door middel van gerichte gespreksvaardigheden vertrouwen kan opbouwen, motivatie kan aanwakkeren en leerlingen kan begeleiden in hun leerproces.
Deze ervaring heeft mijn zelfvertrouwen vergroot en mij laten zien dat ik een docent wil zijn die verder kijkt dan cijfers en prestaties. Ik wil een veilige, ondersteunende omgeving creëren waarin leerlingen zich gezien en gehoord voelen. Dit vak heeft mij een waardevol inzicht gegeven in de kracht van luisteren, verbinden en begeleiden – vaardigheden die ik blijf ontwikkelen in mijn verdere professionele groei.
Tijdens het vak Beroep 2 heb ik vooral de rol van pedagoog als docent kunnen versterken. In het gesprek met de leerling merkte ik dat deze rol centraal stond: het was mijn taak om veiligheid, vertrouwen en begrip te bieden, en tegelijkertijd de leerling te begeleiden in zijn persoonlijke ontwikkeling binnen de schoolcontext.
Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om zonder oordeel te luisteren en de leerling als mens te benaderen. Door open en empathisch te zijn, wist ik een sfeer te creëren waarin de leerling zich durfde uit te spreken. Daarmee voelde ik mij niet alleen een begeleider, maar ook een steunpunt binnen de school – iemand die beschikbaar is en oprechte interesse toont.
Naast de pedagogische rol heb ik ook elementen van de coachende rol kunnen versterken. Ik heb geprobeerd de leerling zelf te laten nadenken over oplossingen en keuzes. In plaats van alles voor te zeggen, stelde ik gerichte vragen waarmee ik hem uitnodigde om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag en ontwikkeling.
Ik ontdekte dat ik als coach vooral moet faciliteren, niet sturen. Door de leerling zijn eigen doelen te laten formuleren en kleine stappen met hem af te spreken, voelde hij zich mede-eigenaar van het proces. Dit zorgde voor meer motivatie en betrokkenheid.
Tot slot werd ik mij opnieuw bewust van de gastheerrol: het belang van een rustige, uitnodigende start van het gesprek. Door oprechte interesse te tonen en zonder haast het gesprek te beginnen, bouwde ik aan vertrouwen en kon het gesprek zich op een natuurlijke manier verdiepen.
Deze ervaring heeft mij geholpen om bewuster met mijn rollen om te gaan en te beseffen dat goede communicatie en pedagogisch handelen essentieel zijn in elke lesdag. Ik wil deze rollen verder ontwikkelen en nog meer integreren in mijn dagelijkse praktijk als docent.
Beroep 2b - Adolescentenportret
(Zie video)
Het doel van deze opdracht was om mij te verdiepen in de leefwereld van de adolescent. Door het maken en presenteren van een adolescentenportret leerde ik de ontwikkelingsfasen van jongeren beter begrijpen, en kreeg ik meer inzicht in hoe ik als docent daarop kan inspelen. Deze opdracht liet mij reflecteren op de invloeden die adolescenten vormen en de rol die ik als leraar daarbij kan vervullen.
Voor deze opdracht heb ik samen met mijn medestudent een adolescentenportret gemaakt van een leerling uit het VMBO. Door middel van gesprekken, observatie en theoretische onderbouwing heb ik geleerd hoe breed de ontwikkeling van een adolescent is. De leerling die we portretteerden bevond zich in een belangrijke overgangsfase tussen kindertijd en volwassenheid, vol fysieke, sociale en cognitieve veranderingen.
Ik heb mij verdiept in verschillende theorieën die deze ontwikkeling verklaren:
Erik Erikson leerde mij kijken naar de identiteitsontwikkeling. De leerling bevond zich duidelijk in de fase Identiteit versus rolverwarring; hij was zoekende naar wie hij is en welke rol hij wil innemen, zowel op school als in zijn sociale leven.
Jean Piaget gaf inzicht in het denkvermogen van jongeren. De leerling toonde kenmerken van het formeel-operationele stadium, waarin abstract denken mogelijk is, maar waarin impulsiviteit en zwart-wit denken nog vaak voorkomen.
Lawrence Kohlberg liet mij nadenken over morele ontwikkeling. Ik herkende bij de leerling vooral het conventionele niveau, waarbij goed gedrag vaak gelijkstaat aan wat de omgeving verwacht.
Ook de ecologische theorie van Bronfenbrenner was zeer waardevol. Het hielp mij begrijpen hoe de context van thuis, school, sociale media en vriendenkring voortdurend invloed uitoefent op zijn gedrag en welzijn.
Ik realiseerde me dat ik als docent niet los sta van die contexten, maar er actief deel van uitmaak. Hoe ik mijn lessen geef, hoe ik reageer op gedrag, en welke ruimte ik bied voor autonomie en structuur – dat alles vormt mee.
Samen met mijn collega-student heb ik het portret op een gestructureerde en creatieve manier gepresenteerd. We kozen ervoor om het script op te bouwen aan de hand van de vier belangrijkste ontwikkelingsgebieden:
Cognitieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Identiteitsvorming
Invloed van de omgeving
We gebruikten hierbij beeldmateriaal, verwijzingen naar wetenschappelijke theorieën, en citaten van de leerling zelf. Door deze combinatie werd het portret levendig en inzichtelijk. We hielden de balans tussen persoonlijke elementen en professionele distantie.
De voorbereiding van dit programma vergde zorgvuldige afstemming, vooral in het verwerken van gevoelige informatie op een respectvolle manier. We hebben ons verdiept in privacy en ethiek en gezorgd voor toestemming en anonimiteit.
Reflectie op mijn ontwikkeling
Deze opdracht heeft mijn inzicht in adolescenten en hun gedrag aanzienlijk verdiept. Ik begrijp nu beter waarom sommige leerlingen zich afsluiten, snel boos worden of wisselend presteren. Het zijn geen losse gedragingen, maar vaak signalen die wijzen op innerlijke ontwikkeling en externe druk.
Ik ben mij meer bewust geworden van mijn pedagogische rol: het is mijn taak om ruimte te bieden aan jongeren om zichzelf te ontdekken binnen een veilige omgeving. Ook heb ik geleerd dat ik als coach en gastheer een brug kan slaan tussen de leerling en zijn omgeving – door nabij te zijn zonder te verstikken, en door kaders te bieden zonder te controleren.
Daarnaast heb ik tijdens deze opdracht mijn analytisch vermogen versterkt. Ik heb geleerd om theorieën toe te passen op concrete situaties en gedrag niet alleen te zien, maar te verklaren en in context te plaatsen.
Ik neem uit deze opdracht mee dat iedere leerling een uniek verhaal heeft, gevormd door biologische, sociale en psychologische factoren. Het adolescentenportret heeft mij geholpen om niet te snel te oordelen, maar eerst te kijken naar de onderliggende lagen van gedrag. Ook heb ik geleerd dat wetenschappelijke theorieën mij als docent kunnen ondersteunen in mijn handelen: ze geven mij taal, richting en houvast.
Ik wil in mijn lessen en omgang met leerlingen nog meer ruimte maken voor ontwikkeling, autonomie, en vooral: begrip. Dit portret heeft mijn blik op adolescenten niet alleen verbreed, maar ook verzacht.
Conclusie
Het maken van het adolescentenportret in het kader van Beroep 2B heeft mij geholpen om dieper inzicht te krijgen in de complexe ontwikkeling van jongeren. Door theorieën te koppelen aan de praktijk van een echte leerling, kon ik beter begrijpen wat adolescenten nodig hebben en hoe ik als docent daarop kan inspelen.
Ik heb mijn pedagogische sensitiviteit versterkt, mijn theoretische kennis vergroot en mijn rol als begeleider bewuster ingevuld. Deze ervaring neem ik mee als fundament voor mijn verdere groei als docent Spaans, waarin ik niet alleen wil onderwijzen, maar ook wil ondersteunen en inspireren.
Bewijsstukken:
Beroep 4: De leraar als pedagoog
Brede professionele ontwikkeling
In Beroep 4 stond mijn brede professionele ontwikkeling als docent centraal. Deze module bood mij de ruimte om te reflecteren op mijn rol binnen de school, mijn leerproces tot nu toe, mijn eigen leerbehoeften en de ontwikkelingen in het onderwijsveld. Het ging in dit vak niet alleen om lesgeven, maar ook om mijn functioneren in de bredere context van het schoolteam, de schoolorganisatie en de maatschappelijke opdracht van het onderwijs.
Ik heb geleerd om met een bredere blik naar mijn eigen rol als docent te kijken. Lesgeven is slechts één onderdeel van het beroep. Als docent ben ik ook mentor, collega, professional, vormgever van onderwijs én rolmodel. In dit vak heb ik stilgestaan bij de verantwoordelijkheden die bij deze rollen horen.
Ik heb geleerd dat ik voortdurend ontwikkel, niet alleen door leservaring, maar ook door gesprekken met collega's, studiedagen, vakliteratuur, en het bijwonen van intervisies en teamoverleggen. Deze momenten helpen mij om kritisch te blijven nadenken over mijn handelen, mijn onderwijsvisie te scherpen en mezelf doelen te stellen voor verdere groei.
Ook heb ik stilgestaan bij mijn rol in de schoolorganisatie. Ik zie nu scherper hoe belangrijk het is om samen te werken met collega's uit verschillende vakgroepen, om bij te dragen aan onderwijskundige en pedagogische ontwikkelingen, en om aan te sluiten bij het bredere beleid en de visie van de school.
Tot slot heb ik geleerd om mijn leerproces planmatig aan te pakken. Door het opstellen van leerdoelen en het formuleren van concrete ontwikkelpunten, heb ik mijn eigen groei inzichtelijk kunnen maken én sturen.
Mijn rol in de school
Tijdens deze module kreeg ik de gelegenheid om mijn rol in de schoolcontext te analyseren. Als docent Spaans ben ik in mijn school de enige vakspecialist. Dit betekent dat ik veel vrijheid heb in het vormgeven van mijn lessen, maar ook dat ik zelfstandig keuzes moet maken in leerlijnen, toetsen en didactiek.
Ik heb geleerd dat dit zelfstandige werken mij uitdaagt om initiatief te tonen en proactief afstemming te zoeken met andere vakdocenten. Ik ben mij meer gaan verdiepen in hoe ik mijn lessen beter kan laten aansluiten bij andere talen, zoals Frans en Engels, zodat leerlingen een samenhangend taalonderwijsaanbod ervaren.
Daarnaast neem ik actief deel aan teamoverleggen en leerlingenbesprekingen. Deze bijeenkomsten laten mij zien hoe waardevol samenwerking is voor het welzijn en de ontwikkeling van leerlingen. Ik leer van mijn collega's, maar breng ook zelf nieuwe ideeën in, bijvoorbeeld over hoe Spaans als keuzevak aantrekkelijker gepositioneerd kan worden in de school.
Samenwerking en professionele houding
Samenwerking met collega's heeft mijn blik verbreed. Door mee te denken over schoolbrede thema's zoals burgerschap, toetsing en differentiatie, leer ik hoe onderwijs een collectieve inspanning is. Ik zie nu hoe belangrijk het is om als team op één lijn te zitten over visie en aanpak.
Mijn professionele houding heb ik verder ontwikkeld door actief deel te nemen aan intervisiebijeenkomsten, collegiale consultaties en feedbackrondes. Ik heb geleerd om feedback niet alleen te ontvangen, maar ook constructief te geven. Dit heeft mijn communicatieve vaardigheden versterkt én mijn vertrouwen in samenwerking vergroot.
Versterkte rol(len) als docent
In dit vak heb ik vooral mijn rol als:
Professional en teamspeler versterkt: ik neem bewuster deel aan overlegstructuren, draag bij aan gezamenlijke doelen, en denk mee over vakoverstijgende thema's.
Initiatiefnemer: ik durf mijn visie op taalonderwijs uit te spreken en voorstellen te doen voor verbetering.
Reflectieve docent: ik heb een scherpere blik ontwikkeld op mijn eigen functioneren, durf leerpunten te benoemen en zet concrete stappen in mijn ontwikkeling.
Wat ik vooral meeneem uit dit vak is dat goed lesgeven niet op zichzelf staat. Het is ingebed in een groter geheel: de schoolcultuur, het team, de visie en de maatschappelijke rol van onderwijs.
Ik heb geleerd dat ik als docent een professionele verantwoordelijkheid heb om mee te bouwen aan die context. Door open te staan voor samenwerking, kritisch te reflecteren en actief te blijven leren, draag ik niet alleen bij aan de ontwikkeling van mijn leerlingen, maar ook aan die van mezelf én mijn school.
Conclusie
Het vak Beroep 4 heeft mijn bewustzijn vergroot over mijn professionele identiteit en mijn rol binnen het onderwijs als geheel. Ik heb geleerd dat ik niet alleen vakinhoudelijk moet groeien, maar ook als collega, teamlid en onderwijsontwikkelaar.
Ik voel mij gesterkt in mijn ontwikkeling als docent die niet alleen lessen voorbereidt, maar ook visie heeft, verantwoordelijkheid draagt en wil bijdragen aan duurzame onderwijsverbetering. Deze brede blik neem ik mee in de volgende fase van mijn loopbaan, waarin ik wil blijven groeien, samenwerken en vernieuwen.
Ik als vakdidacticus
In mijn ontwikkeling als vakdidacticus heb ik geleerd hoe ik mijn vakinhoudelijke kennis op een didactisch verantwoorde en effectieve manier kan overdragen. Binnen de bekwaamheidseisen betekent dit dat ik in staat ben om lessen doelgericht, activerend en gedifferentieerd vorm te geven. Mijn didactisch handelen is versterkt door theoretische kaders zoals OBIT, constructive alignment en activerende didactiek.
Verworven kennis en toepassing
Ik heb geleerd om het OBIT-model te gebruiken bij het opbouwen van lessen. Zo zorg ik ervoor dat leerlingen niet alleen kennis kunnen reproduceren (Onthouden), maar ook begrijpen, integreren en toepassen. Daarnaast heb ik mijn kennis over het formuleren van SMART-doelen uitgebreid, waardoor mijn lessen meer richting en structuur kregen.
Voorbeeld 1: OBIT-les Spaans (Beroep 1)
• Situatie: In Beroep 1 gaf ik een korte miniles aan medestudenten over Spaanse werkwoordstijden.
• Taak: Ontwerpen en uitvoeren van een les die aansloot bij het OBIT-model.
• Actie: Ik ontwikkelde opdrachten die elk OBIT-niveau omvatten, zoals herkenningsoefeningen (onthouden), korte tekstverklaringen (begrijpen), vergelijking van werkwoordstijden (integreren), en uiteindelijk een tweetalgesprek (toepassen).
• Resultaat: De structuur van de les werd als logisch en effectief ervaren. Studenten gaven aan dat de afwisseling hielp bij het vasthouden van de aandacht.
• Reflectie: OBIT gaf mij als vakdidacticus een stevig kader om lessen cognitief te verrijken en het leerproces te verdiepen.
Voorbeeld 2: Constructive alignment (Beroep 3B)
• Situatie: Bij het ontwerpen van de perfecte les in Beroep 3B stond alignment centraal.
• Taak: Ontwerpen van een betekenisvolle les Spaans waarin leerdoel, werkvorm en toetsing op elkaar aansluiten.
• Actie: Samen met mijn team formuleerde ik concrete leerdoelen, ontwierp ik een praktische opdracht (een toeristische baliedialoog) en ontwikkelde ik rubrics om de prestatie te beoordelen.
• Resultaat: De les werd coherent en uitdagend ervaren. Leerlingen konden goed inschatten wat van hen werd verwacht en wat succes betekende.
• Reflectie: Deze ervaring leerde mij hoe belangrijk het is dat alle lesonderdelen logisch op elkaar aansluiten voor optimaal leerrendement.
Voorbeeld 3: ERK-gebaseerde lesplanning (Beroep 3A)
• Situatie: In Beroep 3A ontwierp ik een Spaans les voor vmbo 3.
• Taak: Lesdoelen formuleren op basis van het Europees Referentiekader.
• Actie: Ik gebruikte het ERK om concrete leeruitkomsten te definiëren. Leerlingen werkten toe naar een korte presentatie waarin zij zichzelf voorstelden in het Spaans.
• Resultaat: Leerlingen begrepen beter waarom ze bepaalde vaardigheden oefenden. Ze ervoeren succes door een duidelijke en haalbare eindopdracht.
• Reflectie: Werken met het ERK gaf mij houvast in het ontwerpen van leerprogressie en het zichtbaar maken van ontwikkeling.
Ik als pedagoog
Als pedagoog heb ik geleerd hoe ik een veilige, ondersteunende en ontwikkelingsgerichte leeromgeving creëer. Ik ben mij bewuster geworden van mijn invloed op het welzijn en de motivatie van leerlingen, en van de noodzaak om sensitief en responsief te handelen. Deze rol sluit aan bij de bekwaamheidseisen waarin het pedagogisch handelen centraal staat.
Verworven kennis en toepassing
Door het voeren van leerlinggesprekken (Beroep 2), het maken van een adolescentenportret (Beroep 2B) en het analyseren van het gedrag van leerlingen in de klas, ben ik mij bewuster geworden van de verschillende ontwikkelingsstadia en hoe ik daar pedagogisch op kan afstemmen. Ik heb geleerd om actief te luisteren, grenzen te stellen met compassie, en samen met leerlingen te werken aan eigenaarschap.
Voorbeeld 1: Leerlinggesprek over motivatie (Beroep 2)
• Situatie: Een leerling was vaak afwezig en toonde weinig betrokkenheid.
• Taak: In kaart brengen wat er speelde en hoe ik hem kon ondersteunen.
• Actie: Ik voerde een individueel gesprek waarin ik doorvroeg naar de thuissituatie, leerbehoeften en verwachtingen. Ik stelde open vragen en toonde oprechte interesse.
• Resultaat: De leerling gaf aan zich vaker buitengesloten te voelen. Door hem kleine verantwoordelijkheden te geven in de les (bijv. materiaal uitdelen), groeide zijn betrokkenheid.
• Reflectie: Door tijd te nemen voor een-op-eengesprekken kon ik de relatie versterken en de leeromgeving veiliger maken.
Voorbeeld 2: Adolescentenportret (Beroep 2B)
• Situatie: Samen met een medestudent analyseerde ik de ontwikkeling van een leerling.
• Taak: Koppelen van gedrag aan ontwikkelingstheorieën.
• Actie: Ik interviewde de leerling, observeerde gedrag in de klas en legde dit naast theorieën van Erikson, Kohlberg en Bronfenbrenner.
• Resultaat: Het portret gaf inzicht in hoe sociale omgeving en identiteitsvorming invloed hebben op motivatie en gedrag.
• Reflectie: Deze ervaring heeft mijn pedagogisch bewustzijn verdiept: ik kijk nu met meer begrip naar gedrag en ontwikkel betere pedagogische strategieën.
Voorbeeld 3: Structuur en veiligheid creëren (Beroep 3A)
• Situatie: Een nieuwe lesgroep Spaans
• Taak: Begin van het schooljaar, klasstructuur opbouwen en veiligheid bieden.
• Actie: Ik werkte vanaf les 1 aan duidelijke routines, positieve groepsvorming en benoemde gewenst gedrag expliciet.
• Resultaat: Leerlingen voelden zich snel thuis, wat leidde tot een open werkhouding en actieve deelname.
• Reflectie: Deze bewust geplande pedagogische start gaf mij als docent grip op de groep en zorgde voor rust en ritme in de les.
Voorbeeld 4: Mentorgesprek met kwetsbare leerling (Beroep 2)
• Situatie: Een leerling in mijn mentorklas werd regelmatig gepest, wat zijn motivatie en aanwezigheid beïnvloedde.
• Taak: In kaart brengen van het probleem en het begeleiden van deze leerling.
• Actie: Ik organiseerde een vertrouwelijk gesprek met de leerling, gebruikte gesprekstechnieken gebaseerd op motiverende gespreksvoering, en schakelde waar nodig de zorgcoördinator in.
• Resultaat: De leerling voelde zich gehoord en kreeg een actieplan. Zijn aanwezigheid verbeterde en hij kwam actiever mee doen in de les.
• Reflectie: Dit leerde mij dat een docent pedagogisch sensitief moet zijn en snel moet kunnen handelen bij signalen van sociaal-emotionele onveiligheid.
Voorbeeld 5: Conflictsituatie aanpakken (Beroep 3A)
• Situatie: Twee leerlingen hadden een conflict in de les waardoor de sfeer negatief werd beïnvloed.
• Taak: Herstellen van de sociale veiligheid en het groepsklimaat.
• Actie: Ik ben met beide leerlingen apart in gesprek gegaan om hun verhaal te horen. Vervolgens hebben we een klassengesprek gevoerd over respectvolle communicatie en samenwerking.
• Resultaat: De leerlingen konden het conflict uitpraten en boden elkaar excuses aan. De sfeer in de klas verbeterde voelbaar.
• Reflectie: Deze situatie versterkte mijn inzicht in groepsdynamiek. Ik leerde hoe belangrijk het is om conflicten pedagogisch te begeleiden in plaats van alleen te corrigeren.
Conclusie
Als vak-expert heb ik mijn inhoudelijke kennis van de Spaanse taal verdiept en geleerd hoe ik deze kennis vertaal naar betekenisvolle, niveaugerichte lessen. Ik voel me zelfverzekerder in het hanteren van grammatica, woordenschat en cultuur in de klas, en kan beter inspelen op het niveau en de behoeften van mijn leerlingen.
Als vakdidacticus heb ik geleerd hoe ik theorieën zoals OBIT, ERK en constructive alignment inzet om mijn lessen gestructureerd, doelgericht en activerend te maken. Ik ben bewuster gaan nadenken over de leerdoelen die ik stel, hoe ik leerlingen begeleid naar die doelen, en hoe ik het leerproces evalueer.
In mijn rol als pedagoog heb ik ervaren hoe essentieel het is om een veilige, inclusieve en ondersteunende leeromgeving te creëren. Ik heb geleerd om leerlingen écht te zien, relaties op te bouwen en mijn handelen af te stemmen op hun ontwikkelingsfase en achtergrond. Dit heeft mijn pedagogisch bewustzijn en handelen aanzienlijk versterkt.
Als professional ben ik gegroeid in het samenwerken met collega's, het reflecteren op mijn eigen praktijk, en het systematisch werken aan mijn ontwikkeling. Ik heb geleerd om initiatief te nemen, feedback te benutten, vakoverstijgend te denken en mijn rol binnen het team en de schoolorganisatie serieus te nemen. Deze opleiding heeft mijn visie als docent aangescherpt: ik zie mezelf als een bevlogen, betrokken en lerende professional die met passie voor het vak en zorg voor de leerling bijdraagt aan goed onderwijs. Ik kijk met vertrouwen uit naar de volgende stappen in mijn loopbaan en blijf mij inzetten voor kwalitatief, betekenisvol en verbindend onderwijs.